Οι θέσεις του Οικολογικού Ανέμου για τα βασικά θέματα των 2 συνεδριάσεων του ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ στις 29 και 31/8/2013

1.Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για νέο θερμοηλεκτρικό σταθμό ΔΕΗ στην περιοχή Κατταβιάς

Η επίλυση του ενεργειακού προβλήματος της Ρόδου δε μπορεί να στηριχθεί μόνο στην κατασκευή ενός νέου θερμικού σταθμού παραγωγής ενέργειας. Τα τελευταία 17 χρόνια η κατανάλωση στη Ρόδο έχει διπλασιαστεί και αν η αυξητική αυτή τάση της τάξης του 6% ετησίως συνεχιστεί θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεπτόμαστε και για τρίτο σταθμό παραγωγής. Από την άλλη πλευρά η κατανάλωση παρουσιάζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αφού τα μεγάλα φορτία εμφανίζονται το καλοκαίρι με υψηλές τιμές (peaks) που προσεγγίζουν τα 215 MW.

Δεν μπορεί, επίσης, να μη μας απασχολούν τα τεράστια ποσά που δαπανούνται για την προμήθεια του αναγκαίου μαζούτ και ντίζελ (γύρω στα €120 εκατομμύρια ούτε βέβαια τα περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα στην περιοχή του σημερινού σταθμού της ΔΕΗ στη Σορωνή. Ούτε μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με τη μικρή διείσδυση εναλλακτικών μορφών ενέργειας (ΑΠΕ) στο νησί που έχει τη μεγαλύτερη ηλιοφάνεια στην Ευρώπη και υψηλό αιολικό δυναμικό αλλά και τη διασπορά Ηλεκτροπαραγωγών Ζευγών για την αντιμετώπιση των αυξημένων φορτίων του καλοκαιριού.

Όλα τα παραπάνω μας οδηγούν στη σκέψη ότι η Ρόδος χρειάζεται ένα συνολικό σχέδιο για το ενεργειακό της πρόβλημα που θα επικεντρώνεται στα εξής:

• ·Ενεργειακή ασφάλεια και αποδοτικότητα
• ·Εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας ειδικά τις δύσκολες ώρες και μέρες του έτους
• ·Αντιμετώπιση των τεχνικών ζητημάτων και κίνητρα στους κατοίκους για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών ενέργειας
• ·Μακροχρόνιος σχεδιασμός χωρίς σπασμωδικές και εμβαλωματικές ενέργειες.

2.Ακίνητο Αφάντου

Ο επικεφαλής του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ Ν. Αιγαίου κατέθεσε μια συνολική, εναλλακτική πρόταση για το θέμα του ακινήτου Αφάντου, λαμβάνοντας υπόψη ότι η προωθούμενη από το ΤΑΙΠΕΔ και την κυβέρνηση πρόταση, ακόμα και αν υιοθετηθούν επιμέρους προτάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου και του Δήμου Ροδίων (πράγμα έτσι κι αλλιώς με περιορισμένες πιθανότητες), δεν είναι τελικώς προς όφελος της τοπικής κοινωνίας, της τοπικής οικονομίας και του περιβάλλοντος.

Α) Η επένδυση που προωθείται προβλέπει νέα δόμηση σε μικρή απόσταση από την πόλη, σε μοναδικής αξίας αδόμητη περιοχή, 1400 στρεμμάτων. Δόμηση που θα προσθέσει επιπλέον 4-4.500 κλίνες (ξενοδοχείο 2500 κλινών και σύνθετη τουριστική κατοικία 250 διαμερισμάτων) σε μια Ρόδο που είναι ήδη υπερβολικά κτισμένη και αντιμετωπίζει προβλήματα χρεοκοπίας πολλών υπαρχόντων τουριστικών εγκαταστάσεων. Το γκολφ συνδυάζεται με κατασκευή ξενοδοχειακής μονάδας και σύνθετων τουριστικών κατοικιών. Αυτό σημαίνει ότι όσοι έρχονται για να παίξουν γκολφ θα διαμένουν στον συγκεκριμένο χώρο, δηλαδή θα είναι άλλο ένα all inclusive μοντέλο. Παρά το όσα θέλουν να διακηρύσσουν Δήμος Ροδίων και Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, για να έχει η επένδυση κοινωνική αποδοχή, σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να διαφοροποιηθεί το τουριστικό μοντέλο προς όφελος των πολλών με παρόμοιες επενδύσεις.

Β) Ένα γκολφ στην Βρετανία ή την Δανία (που έχουν πολλές βροχές) δεν έχει τις ίδιες επιπτώσεις με ένα γκολφ στη Μεσόγειο, όπου κυριαρχεί η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες. Η επένδυση γκολφ στη Ρόδο θα ισοδυναμεί ως προς το νερό, σε μια νέα πόλη 12.000 κατοίκων. Θα έχει, δηλαδή, ετήσια κατανάλωση νερού περίπου 1.000.000 κυβικών μέτρων, το 1/5 της σημερινής συνολική κατανάλωσης της πόλης Ρόδου (5.000.000 κυβικά μέτρα). Επίσης, το ξενοδοχείο και οι σύνθετες τουριστικές κατοικίες θα οδηγήσουν σε κατακόρυφη αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας και της παραγωγής απορριμμάτων και λυμάτων, κάτι που θα αυξήσει τις πιέσεις σε συστήματα και υποδομές που βρίσκονται ήδη σε οριακή κατάσταση. Η επένδυση είναι πιθανόν να ολοκληρωθεί – αν τελικά γίνει – πολύ πριν κατασκευαστεί νέα μονάδα της ΔΕΗ ή επεκταθεί ο βιολογικός καθαρισμός ή καταφέρει ο Δήμος να διαχειριστεί ολοκληρωμένα τα σκουπίδια του. Δεν είναι τυχαίο ότι με εκατομμύρια τουρίστες στην Ρόδο κάθε χρόνο, ο Δήμος Ροδίων είναι ένας από τους πιο χρεωμένους (75.000.000 Ευρώ). Ο Δήμος δεν είναι καν σε θέση να παράσχει ένα όχημα συλλογής χαρτιού για ανακύκλωση, με αποτέλεσμα να αναγκαστούν οι «Εθελοντές για το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό» να αναστείλουν το πρόγραμμα ανακύκλωσης το οποίο είχαν αγκαλιάσει ιδιαίτερα οι πολίτες της Ρόδου.

Ο Οικολογικός Άνεμος δεν μένει όμως μόνο στην κριτική, δεν αντιδρούμε απλώς σε μια κακή επένδυση. Σήμερα, με την βαθιά κρίση που ζούμε και την ανεργία που υπάρχει, η κοινωνία χρειάζεται λύσεις. Δουλεύουμε, λοιπόν, για εναλλακτικές προτάσεις. Και γι αυτό παρουσιάσαμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίου που πραγματοποιήθηκε στις 31 Αυγούστου, στη Ρόδο, μια ολοκληρωμένη εναλλακτική λύση, που συνδυάζει οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη για την κοινωνία. Ως βάση συζήτησης, προτείναμε ένα σχέδιο δημιουργίας στην περιοχή Αφάντου ενός οικολογικού, πολιτιστικού, αρχαιολογικού και μεσογειακού κήπου, που θα περιλαμβάνει:

– κήπο μεσογειακού τύπου με αυτοφυή φυτά και καλλιεργούμενες τοπικές ποικιλίες και είδη,
– πολιτιστικές εκδηλώσεις, συμβατές με τον προτεινόμενο σχέδιο ανάδειξης των χαρακτηριστικών της περιοχής,

– ανάδειξη των αρχαιολογικών ευρημάτων και δημιουργία ενός αρχαιολογικού περιπάτου στον οποίο θα εντάσσεται και η συγκεκριμένη αρχαιολογική περιοχή,

– ποδηλασία και πεζοπορία,

– προγράμματα εκπαίδευσης κι ευαισθητοποίησης στην τοπική βιοποικιλότητα, τον παράκτιο και θαλάσσιο πλούτο της ευρύτερης περιοχής

– προώθηση επιδεικτικά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη βάση ενός ήπιου σχεδίου και ξενάγηση στις μεσογειακές εμπειρίες χρήσης των ΑΠΕ και της παραδοσιακής μεσογειακής αρχιτεκτονικής.

3.Έγκριση συμμετοχής της Περιφέρειας στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ΤΗΛΟΣ 21ος αιώνας Ναυτική Εταιρεία  

O Οικολογικός Άνεμος ψήφισε ναι στην έγκριση συμμετοχής της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ΤΗΛΟΣ 21ος αιώνας Ναυτική Εταιρεία.

Δεν πρέπει να είναι μοναδικό κριτήριο για την ανάπτυξη παρόμοιων σχημάτων τα κέρδη ή ο ισοσκελισμένος προϋπολογισμός τους, αφού παρόμοια σκάφη παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύνδεση των νησιών ολόκληρο το χρόνο και δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Όμως για αυτό ακριβώς το λόγο θα πρέπει να διασφαλίζεται η σωστή διαχείριση ανάλογων προσπαθειών και ο εξορθολογισμός των οικονομικών τους. Σε αυτό μπορεί να συμβάλει και η στροφή προς σκάφη που καταναλώνουν λιγότερα καύσιμα και στηρίζονται περισσότερο σε ανανεώσιμες μορφές ενέργειας. Επιπλέον, η βιωσιμότητά τους πρέπει να στηρίζεται στην συμμετοχή, κι όχι μόνο οικονομική, των τοπικών κοινωνιών και ιδιαίτερα των επαγγελματικών φορέων που επωφελούνται από την ύπαρξή τους.

Γι’ αυτό η ψήφιση εκ μέρους μας της έγκριση συμμετοχής της Περιφέρειας Ν.Αιγαίου στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας «ΤΗΛΟΣ 21ος αιώνας Ναυτική Εταιρεία» προτείναμε να συνοδευτεί με:

– Παρουσίαση μέσα στο προσεχές διάστημα ενός σχεδίου βελτίωσης της βιωσιμότητας του σκάφους με άμεσες παρεμβάσεις αλλά και ενός μακροχρόνιου σχεδιασμού, που πιθανώς μπορεί να περιλαμβάνει και την ναυπήγηση ενός πιο αποτελεσματικού, οικονομικά και ενεργειακού σκάφους. Αυτό μπορεί να γίνει εφικτό με αξιοποίηση και χρηματοδοτήσεων που υπάρχουν για παρόμοιες δράσεις την επόμενη προγραμματική περίοδο 2014-2020. Απαιτείται, όμως, ένα συγκεκριμένο σχέδιο και συνεργασία του ναυτιλιακού φορέα, της Περιφέρειας και ενός ναυπηγείου. Ένα τέτοιο σχέδιο ζητάμε να έρθει προς συζήτηση σε επόμενο Περιφερειακό Συμβούλιο.

Διερεύνηση της δυνατότητας να συμμετάσχει στο σχήμα «ΤΗΛΟΣ 21ος αιώνας Ναυτική Εταιρεία» τόσο η αυτοδιοίκηση άλλων νησιών όσο και φορείς από τα νησιά τα οποία θα εξυπηρετούνται από την επέκταση των δρομολογίων του σκάφους.

Συμμετοχή – και όχι μόνο οικονομικά- στη βιωσιμότητα της ναυτιλιακής αυτής εταιρίας και στη βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρει και οι επαγγελματικοί φορείς των εξυπηρετούμενων νησιών, ώστε να μην επιβαρύνεται μόνο ο δήμος Τήλου από τα ελλείμματα των ακτοπλοϊκών συνδέσεων.

Όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα, ο Οικολογικός Άνεμος στηρίζει και παίρνει πρωτοβουλίες για να αναπτυχθεί ένα βιώσιμο σύστημα ακτοπλοϊκών συνδέσεων των νησιών που θα εξυπηρετεί τους πολίτες 12 μήνες το χρόνο, θα συμβάλει και θα ενισχύεται από την ανάπτυξη οικονομικών, πολιτιστικών, εμπορικών συνεργασιών μεταξύ των νησιών και της περιφέρειας συνολικά.  Αυτό σημαίνει σωστό σχεδιασμό, ναυπήγηση ενεργειακά αποτελεσματικών σκαφών και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως καυσίμων για να είναι μειωμένο το λειτουργικό κόστος. Σημαίνει επίσης συνεργασία μεταξύ των νησιών για να αναπτυχθεί ξανά ένα πυκνό δίκτυο κατάλληλων επιβατηγών σκαφών. Είναι, επίσης, αναγκαίο να διδαχθούμε από την εμπειρία του παρελθόντος αλλά και από τον σημαντικό ρόλο που παίζουν και σήμερα τοπικές ιδιωτικές, συνεταιριστικές ή δημοτικές ακτοπλοϊκές εταιρίες στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

 4. Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις στο Ν. Αιγαίο

Σχετικά με το ρόλο που μπορεί να παίξει η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου στην ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και των κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων, ο Οικολογικός Ανεμος Ν. Αιγαίου πρότεινε στο Περιφερειακό Συμβούλιο τα εξής για να αποφευχθούν λάθη και προβλήματα που μπορούν να ζημιώσουν την υπόθεση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας όχι μόνο στο Ν. Αιγαίο αλλά και γενικότερα στη χώρα μας, όπως έγινε εξάλλου με τους αγροτικούς συνεταιρισμούς:

1) Οι σχέσεις ανάμεσα στις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ και το δημόσιο/αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι ξεκάθαρες και διαφανείς. Θα πρέπει να έχουν προηγηθεί κανόνες και πλαίσιο που θα ισχύουν για όλους. Μια κατά περίπτωση προσέγγιση θα δημιουργήσει προϋποθέσεις, ανεξαρτήτως προθέσεων, επιλεκτικών σχέσεων. Όπως έχουμε επισημάνει και σε άλλες περιπτώσεις, θα πρέπει να αποφευχθεί η βιομηχανία προγραμματικών συμβάσεων που συνδέεται με χρηματοδοτήσεις και δεν βασίζεται σε μια συμφωνημένη στρατηγική για ένα θέμα.

2) Στην περίπτωση της στήριξης Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων πρέπει να αποφασιστεί από το Περιφερειακό Συμβούλιο η στρατηγική, οι κανόνες συνεργασίας και να αποφασιστεί αν και τι ποσό μπορεί να διατεθεί από την Περιφέρεια για ενίσχυση και τι είδους δραστηριοτήτων από ΚΟΙΝΣΠΕ. Οι ενισχύσεις αυτές θα δίνονται μετά από ανοιχτές προσκλήσεις ενδιαφέροντος, ευρεία δημοσιοποίηση κι αξιολόγηση των προτάσεων από ανεξάρτητους αξιολογητές (χωρίς να συνοδεύεται αυτό από υπερβολική γραφειοκρατία), έτσι ώστε να υπάρχουν ίσες ευκαιρίες για όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς. Καλό θα ήταν μάλιστα οι προσκλήσεις αυτές να ανοίγουν ανά τακτά και γνωστά χρονικά διαστήματα, ώστε να προετοιμάζονται τα αντίστοιχα εγχειρήματα -προτάσεις.

3) Οι προτάσεις θα αξιολογούνται από ανεξάρτητη επιτροπή και όχι από άτομα που έχουν οποιαδήποτε εξάρτηση από την Περιφέρεια. Διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος και οι καλύτερες προθέσεις να δημιουργούν υποψίες πελατειακών και επιλεκτικών σχέσεων. Προτείνουμε λοιπόν να συζητήσουμε τη δημιουργία μιας σύγχρονης, δίκαιης -ισότιμης αλλά και οικονομικά αποδοτικής υποστήριξης της δράσης των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ μέσω της δημιουργίας ενός ειδικού  «Ταμείου Κοινωνικής Οικονομίας» με διάθεση για το σκοπό αυτό και πόρων της Περιφέρειας αλλά και άλλων ενδιαφερόμενων, το οποίο θα μπορεί να παρέχει εγγυήσεις, μικροπιστώσεις ή ευνοϊκές δανειοδοτήσεις προς ΚΟΙΝ.Σ.Επ της περιοχής, τόσο για επενδύσεις, όσο και για επιμόρφωση, σύνδεση με έρευνα, βοήθεια στο ξεκίνημα κ.α΄.

4) Κάθε αίτηση ενδιαφερομένων – αφού θεσμοθετηθεί η διαδικασία – θα πρέπει να συνοδεύεται από μια συνοπτική τεχνική έκθεση /μελέτη σκοπιμότητας, που θα περιγράφει το εγχείρημα, θα αναλύει τον προϋπολογισμό και τα αναμενόμενα αποτελέσματα (οικονομικά, απασχόληση κλπ.) Κάτι τέτοιο κρίνεται απαραίτητο και γιατί οι διαθέσιμοι πόροι από τον ΠΥ της Περιφέρειας είναι περιορισμένοι, αλλά και για την περιφρούρηση της διαφανούς και ανεξάρτητης λειτουργίας των καινούργιων αυτών συνεταιριστικών εγχειρημάτων.

4) Στην Περιφέρειά μας έχουν ήδη δραστηριοποιηθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία δημιουργίας ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ ή νέες γενικότερα συνεργατικές επιχειρήσεις σε αρκετά νησιά (Κάρπαθος, Κάσος, Κως, Μύκονος, Νάξος, Ρόδος, Τήνος, Σίφνος, Πάρος, Πάτμος), κάποιες από τις οποίες περιλαμβάνουν στις δραστηριότητές τους την παραγωγή -τυποποίηση ή τεχνική υποστήριξη / προώθηση της τοπικής παραγωγής (προϊόντων που εντάσσονται ή όχι στο υπό διαμόρφωση «Καλάθι της Περιφέρειας»). Επίσης, έχουν ξεκινήσει ή βρίσκονται λίγο πριν την έναρξη λειτουργίας τους κι άλλες πρωτοβουλίες σε τομείς κοινωνικού ενδιαφέροντος.

Ως Οικολογικός Άνεμος στηρίζουμε έμπρακτα την προώθηση και τη στήριξη των θεσμών της κοινωνικής οικονομίας στα νησιά μας αλλά αυτό πρέπει να γίνει με κανόνες, αξιοποιώντας την ελληνική κι ευρωπαϊκή εμπειρία για να αυτό-προστατευθεί αυτό το ρεύμα που ξεκινάει μέσα στην νησιωτική και υπόλοιπη κοινωνία, από τα κάτω, με πρωτοβουλίες των ίδιων των νησιωτών.

5.Για την εκποίηση του δελφινιού της Γαληνός

Οι βασικές θέσεις του ΟΑ για το θέμα ήταν οι παρακάτω:

1. Διασφάλιση μέσω των όρων της προκήρυξης ότι θα διασφαλιστεί η περιβαλλοντικά υπεύθυνη διαχείριση κι ανακύκλωση του προς εκποίηση σκάφους και θα υπάρξει σχετική έκθεση προς το περιφερειακό συμβούλιο

2. Να υπάρξει πρόβλεψη ότι θα διατηρηθούν τμήματα του σκάφους και του εξοπλισμού του ώστε να αποτελέσουν μέρος ενός συνόλου με εκθέματα και ψηφιακό υλικό σε ένα μελλοντικό μουσείο για την υγεία και την εξέλιξη της ιατρικής στο ν. Αιγαίο που θα περιλαμβάνει και τον γαληνό αλλά και άλλο υλικό από τα νησιά, όπως πχ υλικό για το νοσοκομείο που λειτουργούσε στη Σέριφο για τους μεταλλωρύχους, τις υπηρεσίες μαιευτικής σε νησιά όπως η Πάρος ή η Νάξος, η επιρροή του Ιπποκράτη και του Ασκληπιού στην ιατρική κα αλλά και τα προβλήματα που υπάρχουν  στις δομές υγείας στο Ν. Αιγαίο