ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΝΑΞΟΥ

Κατατέθηκαν στον Δήμο και δημοσιοποιήθηκαν οι προτάσεις της Πολιτικής Κίνησης των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ Νάξου για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων.

Όπως τόνισαν: «Δηλώνουμε την επιθυμία αλλά και τη δυνατότητα να συμβάλλουμε καθοριστικά προς την σωστή επίλυση αυτών των προβλημάτων. Η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής συνιστώσας σε όλες τις πολιτικές πρέπει να είναι  αδιαπραγμάτευτη επιλογή. Δηλώνει σαφέστατα την αδήριτη ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος, ως ανεκτίμητου πόρου και φορέα ζωής. Είναι ο θησαυρός που δανειστήκαμε από τα παιδιά μας με τον όρο να τους τον παραδώσουμε αλώβητο. Είναι αυτονόητο ότι η δημοτική αρχή, που αποτελεί περιφερειακή πολιτική εξουσία, οφείλει να σέβεται και να εφαρμόζει τις αρχές της βιωσιμότητας. Η Πολιτική Κίνηση των Οικολόγων Πράσινων Νάξου είναι αποφασισμένη να συνδράμει τον Δήμο στην εξεύρεση λύσεων σε θέματα Περιβάλλοντος,  όμως επιφυλάσσεται να αντιδρά και να παρεμβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις καταστρατήγησης των περιβαλλοντικών κανόνων και αξιών».

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΝΑΞΟΥ

 

Διαχείριση απορριμμάτων

Είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του σημερινού σπάταλου ανθρώπου, καθώς τα απορρίμματα διογκώνονται με ταχείς ρυθμούς και απειλούν άμεσα την υγεία του και το περιβάλλον.

Για τη διαχείρισή τους εφαρμόζονται διάφορες μέθοδοι.

Ως γνωστόν, οι ΧΑΔΑ (που είναι δυστυχώς η κυρίαρχη μέθοδος ακόμη στην πατρίδα μας) έχουν χαρακτηριστεί ως μια επικίνδυνη για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία διαχείριση, τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Εσωτερικών όρισαν με κοινή υπουργική απόφαση την 16η Ιουλίου 2010 ως τελευταία ημέρα για το κλείσιμο όλων αυτών των χωματερών στην Ελλάδα και την αποκατάσταση της περιοχής τους.

Η κατάσταση στη Νάξο :

 

Σύντομη περιγραφή και μικρή ιστορική αναδρομή:

 

Αυτή τη στιγμή στο νησί λειτουργεί μια μόνο Χωματερή, εκείνη της Χώρας, και πλέον θα δέχεται τεράστιους όγκους απορριμμάτων κάθε χρόνο από όλη τη Νάξο. Πρόκειται για ένα υπερ-κορεσμένο παράκτιο χώρο, τόσο μάλιστα που πολλά από τα απορρίμματα   να πέφτουν στη θάλασσα. Ο κίνδυνος να επιβληθεί πρόστιμο ύψους 34.000 Ευρώ την ημέρα.από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων είναι πλέον υπαρκτός.

Πριν από δύο περίπου χρόνια ξεκίνησε από την προηγούμενη Δημοτική Αρχή και, κάτω από αδιαφανείς διαδικασίες, η εφαρμογή ενός προγράμματος  ανακύκλωσης, όμως εξαιρετικά πρόχειρου και αναποτελεσματικού. Το πρόγραμμα χαρακτηρίστηκε ως «πιλοτικό», αλλά παρόλα αυτά η διάρκεια της σύμβασης ήταν 6ετής. Διέθετε υποτυπώδεις τεχνικές και μηχανολογικές υποδομές, ελάχιστους κάδους και  για την εφαρμογή του δεν προηγήθηκε συστηματική ενημέρωση του κοινού για ισχυρή διαλογή στην πηγή (ούτε υπήρξε συνέχεια σε οποιαδήποτε  ενημέρωση).

Στο μεταξύ, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κυκλάδων είχε εκπονήσει διάφορες μελέτες, από τις αρχές της 10ετίας του 2000, με τελική κατάληξη την επιλογή πρoγράμματος κατασκευής ΧΥΤΑ στην περιοχή «Ξύδη», αλλά οι κοινωνικές αντιδράσεις και η αδράνεια των τοπικών αρχών, το καταδίκασαν να αναζητεί ακόμη και σήμερα τη  χωροθέτησή του.  Επιπλέον, να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο και να κλείσουμε την ιστορική αναδρομή, όσον αφορά στο θέμα της προαναφερθείσας Ανακύκλωσης, ότι ανακύκλωση πραγματοποιήθηκε μετά από χρόνια αδράνειας των προηγούμενων Δημοτικών Αρχών και κακής διαχείρισης, παρ’ ότι υπήρξαν, σε τοπικό επίπεδο, πρωτοβουλίες και δυνατότητες να έχει ξεκινήσει η Ολοκληρωμένη Διαχείριση του προβλήματος εδώ και πολλά χρόνια.

 

Τι μπορεί και πρέπει να γίνει :

 

Διαμόρφωση, μέσα από ουσιαστικό διάλογο, ενός “Ολοκληρωμένου Σχεδίου Εναλλακτικής Διαχείρισης των απορριμμάτων, με στόχο μηδενικά απόβλητα μέχρι το 2020”, στo νησί, με χρονοδιάγραμμα, εργαλεία εφαρμογής και συγκεκριμένους ποσοτικούς, δεσμευτικούς στόχους. Βασικοί άξονες ενός τέτοιου σχεδίου θα είναι:

 

Α) Ίδρυση Δημοτικής Επιχείρησης Ολοκληρωμένης  Διαχείρισης και Κομποστοποίησης , σύμφωνα με τους όρους του Καλλικράτη, και άμεση διακοπή της υφιστάμενης σύμβασης ανακύκλωσης. Σύναψη νέας σύμβασης Ολοκληρωμένης Ανακύκλωσης και Διαχείρισης απορριμμάτων συσκευασίας, με τον εξουσιοδοτημένο και αναγνωρισμένο φορέα – Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών, με βάση τον νόμο 2939/2001 (Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης Αξιοποίησης).  Το πρόγραμμα θα πρέπει να είναι ολοκληρωμένο και με διαλογή στη πηγή χαρτιού, πλαστικών και υπόλοιπων υλικών συσκευασίας (όπως υλοποιείται στα νησιά Σύρο, Πάρο και Σίφνο)

Χωριστά πρέπει να συλλέγονται και τα οργανικά υλικά, ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή μείωση του όγκου των απορριμμάτων.

Μία τέτοια  Επιχείρηση θα πρέπει να οργανώσει επίσης: (σε συνεργασία με αντίστοιχα εξουσιοδοτημένους φορείς – Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης που έχουν την ευθύνη εναλλακτικής διαχείρισης διαφόρων προϊόντων με βάση τον νόμο 2939/2001): για Προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης για ελαστικά, ορυκτέλαια και συσκευασίες τους, μπαταρίες,  συσσωρευτές, τα παροπλισμένα αυτοκίνητα που ‘κοσμούν’ τους καλύτερους ελεύθερους χώρους μας, καθώς και τα άλλα άχρηστα μηχανικά, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά εργαλεία.

Πρέπει επίσης να εξεταστεί πως θα εφαρμοστεί στη Νάξο η υποχρέωση ανακύκλωσης και αξιοποίησης των αποβλήτων από κατεδαφίσεις, οικοδομές και εκσκαφές, τα άχρηστα οικοδομικά υλικά (μπάζα) που κατακλύζουν επικίνδυνα τους δρόμους του νερού,

Β) Δημιουργία μιας κεντρικής μονάδας ή και περισσότερων μικρότερων εγκαταστάσεων στα χωριά και στα μικρά νησιά για κομποστοποίηση των οργανικών απορριμμάτων (αποφάγια και κλαδέματα), ύστερα από μελέτη – αδειοδότηση και ανάπτυξη κατάλληλου δικτύου συλλογής και μεταφοράς των υλικών. Το παραγόμενο προϊόν (κομπόστ) αν τα οργανικά υλικά μαζεύονται χωριστά είναι εκλεκτό έδαφο- βελτιωτικό, εμπορεύσιμο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις καλλιέργειες, στην επιχωμάτωση των ΧΥΤΑ (στη Νάξο ή και να πωληθεί για ίδια χρήση σε άλλους ΧΥΤΑ), τις αποκαταστάσεις κατεστραμμένων χώρων κ.α

 

Γ) Ταυτόχρονα  για το οριστικό κλείσιμο της  χωματερής (ΧΑΔΑ) της Χώρας και για να  αποκατασταθεί περιβαλλοντικά και οικολογικά, η ευρύτερη περιοχή, προτείνουμε:

α) να διερευνηθεί η περίπτωση της προοπτικής  επείγουσας μεταφοράς, μεγάλου μέρους των υπαρχόντων απορριμμάτων, σε 1 ή 2 αποστολές προς την Αττική, ώστε, κατ’ αρχήν να μειωθεί ο τεράστιος όγκος (ο οποίος είναι πολύ δύσκολα επεξεργάσιμος, όπως έχει), και σε συνδυασμό με την ανωτέρω κίνηση,

 

(β) να κινηθεί ο Δήμος προς την απόκτηση ή ενοικίαση Μηχανήματος Διαλογής και Τεμαχισμού, ώστε μέσα από αυτή την επεξεργασία, εξυγίανση,  ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών, επεξεργασία των οργανικών υλικών που δεν έχουν αποδομηθεί λόγω των συνθηκών που επικρατούν μέσα σε ένα σκουπιδότοπο, να μειωθεί περισσότερο ο όγκος που θα έχει απομείνει. (γ) Στη συνέχεια, τα υπολείμματα να συγκεντρωθούν σε προκαθορισμένο τμήμα του υπάρχοντος ΧΑΔΑ και να ταφούν Υγειονομικά. Το δε υπόλοιπο τμήμα να αποκατασταθεί και να υποστηριχθεί  Στατικά.

(γ) Ο χώρος όπου θα γίνει η υγειονομική ταφή των τεμαχισμένων υπολειμμάτων, να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια για τον τεμαχισμό και την απόθεση των νέων απορριμμάτων, με την ίδια μέθοδο, μέχρι την τελική επεξεργασία προγράμματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, το οποίο θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα!

(δ) Δημοσιοποίηση, συμπλήρωση ή και επικαιροποίηση της υφιστάμενης μελέτης ΧΥΤΑ (;) για τη λειτουργία του χώρου ως Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) (;) , όπου θα αποθέτονται τα μη αξιοποιήσιμα απορρίμματα (υπολείμματα) που εκτιμώνται περίπου στο 25% του συνολικού όγκου τους.

Δ) Παράλληλα με τις ανωτέρω δράσεις, προτείνουμε την άμεση εφαρμογή προγράμματος, με πρωτοβουλία του Δήμου ή και άλλων φορέων που μπορούν να συνδράμουν σε αυτό, Πρόγραμμα Οικιακής Κομποστοποίησης οργανικών υπολλειμάτων, με παροχή κατάλληλων ειδικών κάδων προς τους δημότες, ώστε κατ’ αυτόν τον τρόπο να μειωθεί σημαντικά ο όγκος των οργανικών αποβλήτων που θα προωθούνται προς τον ΧΑΔΑ, έως την εξεύρεση της οριστικής λύσης, αλλά και αργότερα όταν θα εφαρμόζεται ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων.  Το ίδιο μπορεί να ισχύσει και για τις επιχειρήσεις Μαζικής Εστίασης και τα ξενοδοχεία, που συνήθως είναι οι «μεγαλύτεροι καταναλωτές», ειδικά κατά τη διάρκεια της Τουριστικής περιόδου.

(για το θέμα αυτό μπορούν να αναζητηθούν πληροφορίες από αντίστοιχα προγράμματα, όπως στον Δήμο Καλαμαριάς και τον Δήμο Ελευσίνας).

 

 

Ε) Εκστρατεία διαρκούς και συστηματικής ενημέρωσης των δημοτών, ώστε να συναινέσουν και να συνεργαστούν για την ευρύτερη εφαρμογή, ενός τέτοιου προγράμματος, αφού κατανοήσουν την αναγκαιότητά του.  Κρίσιμο σημείο θεωρείται η κατανόηση από τη μεριά του δημότη της σημασίας και των ωφελημάτων που θα προκύψουν από την επιτυχία αυτού του προγράμματος.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι της Νάξου σχεδιάζουν να συμβάλλουν με:

– Οργάνωση ημερίδας με θέμα τη διαχείριση των απορριμμάτων , στη Χώρα της Νάξου στις αρχές Μαρτίου, στην οποία θα μιλήσουν ειδικοί επιστήμονες, αλλά θα γίνει και προσπάθεια για πλατύτερη  ενημέρωση του κοινού όσον αφορά την αμεσότητα  του ζητήματος.

 

 

ΣΤ). Άμεση Περισυλλογή και Ανακύκλωση εγκαταλειμμένων Οχημάτων από όλη τη Νάξο και τις Μικρές Κυκλάδες.

Στα πλαίσια της Ανακύκλωσης και της καθαριότητας, θα ήταν χρήσιμο ο Δήμος να προωθήσει την περισυλλογή και ανακύκλωση όλων των εγκαταλελειμμένων οχημάτων στη Νάξο και τα μικρά νησιά, πριν από την αρχή της νέας τουριστικής σαιζόν. Τα εγκαταλειμμένα αυτά οχήματα, όχι μόνο αποτελούν οπτική όχληση στα πιο απίθανα σημεία των νησιών μας, αλλά επίσης αποτελούν περιβαλλοντικό κίνδυνο και μόλυνση.

Μέλη της ΤΠΚ Οικολόγων Πράσινων Νάξου μάλιστα, έχουν ήδη ερευνήσει το θέμα  για το πώς μπορεί να γίνει αυτή η περισυλλογή και μάλιστα υπάρχει και χαρτογράφηση σημείων όπου βρίσκονται τέτοια εγκαταλειμμένα οχήματα στην περιοχή της Χώρας Νάξου. Όλη η Ομάδα των Οικολόγων Πράσινων Νάξου είναι διατεθειμένη να κινηθεί προς την κατεύθυνση της χαρτογράφησης και στο υπόλοιπο νησί και να έρθει σε συνεννόηση για τον ίδιο σκοπό με άτομα που έχουν οικολογικά ενδιαφέροντα και στα μικρά νησιά.

Διαχείριση και εξοικονόμηση  νερού

 

Το θέμα της εξοικονόμησης και συνολικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων είναι από  τα σημαντικότερα για τα νησιά μας, με δεδομένο ότι οι κλιματικές αλλαγές αναμένεται να μειώσουν τις βροχοπτώσεις στο άμεσο μέλλον, οπότε επιβάλλεται η απόλυτη διασφάλιση αυτού του πολύτιμου αγαθού, με τη σύσταση ειδικών μονάδων διαχείρισής του, ανά υδρολογική λεκάνη.

Στη Νάξο, τουλάχιστον το 80% της κατανάλωσης γλυκού νερού οφείλεται στη γεωργία, συνεπώς  θα μπορούσαμε να πούμε ότι εκεί πρέπει να εστιάσουμε κατ’ αρχήν το ζήτημα της εξοικονόμησης του νερού. Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι οι παράνομες γεωτρήσεις με τα μεγάλα βάθη και την ανεξέλεγκτη χρήση τους, καθώς και τα σπάταλα και παρωχημένα αρδευτικά συστήματα, τα οποία ευθύνονται για το μεγαλύτερο ποσοστό της σπατάλης αυτού του πολύτιμου αγαθού. Επίσης, ευθύνονται η αλόγιστη χρήση του νερού από όλους μας, οι απώλειες του δικτύου ύδρευσης και η έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης του καταναλωτικού κοινού.

Κάποια μέτρα άμεσης και μεσοπρόθεσμης απόδοσης  προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των αποθεμάτων μας θεωρούνται :

  • Η καταγραφή όλων των εν ενεργεία γεωτρήσεων παράνομων και μη και η τοποθέτηση μετρητών σε αυτές.
  • Η υποχρεωτική αξιοποίηση του καθαρού προϊόντος των ΒΙΟ.ΚΑ από βιοτεχνίες μαρμάρου, μπετόν, πλυντηρίων κ.α
  • Άμεση  επισκευή της τρυπημένης μεμβράνης της λιμνο-δεξαμενής των Εγγαρών.
  • Μελέτη για την πιθανή εγκατάσταση επιπλέοντος σκέπαστρου πάνω από κάθε λιμενο-δεξαμενή. Διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι πάνω από το 30%  του νερού σε ανοικτές δεξαμενές εξατμίζονται κατά τη διάρκεια του έτους, κυρίως την Άνοιξη, το Καλοκαίρι και το Φθινόπωρο.
  • Θα ήταν θετική η σκέψη για μελέτη και εγκατάσταση νέων λιμνο-δεξαμενών σε περιοχές της ορεινής Νάξου (και στα μικρά νησιά). Επίσης πρόβλεψη για κάλυμμα και αυτών των νέων δεξαμενών.
  • Επίσης, η δημιουργία μικρών τοπικών φραγμάτων ανάσχεσης τα οποία θα βοηθήσουν τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα.
  • Μελέτη για αφαλάτωση υφάλμυρου νερού με χρήση των ΑΠΕ (κυρίως για τα μικρά νησιά).
  • Σχέδια και προγράμματα συλλογής, επιτόπιου καθαρισμού και επαναχρησιμοποίησης των «γκρίζων» νερών από τον νεροχύτη και τον νιπτήρα κατοικιών, ξενοδοχείων και καταστημάτων (όπως γίνεται πλέον σε πολλές χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα λειψυδρίας, πχ στην Κύπρο)
  • Υποχρέωση όλων των νέων κατοικιών, ενοικιαζόμενων δωματίων και ξενοδοχείων να διαθέτουν συστήματα συλλογής του νερού της βροχής.

 

Προς την κατεύθυνση της εξοικονόμησης του νερού πρωτεύοντα ρόλο μπορεί να παίξει η πλατιά ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, κατ’ αρχήν μέσα από λαϊκές συνελεύσεις, με ειδικά μαθήματα αγωγής μαθητών στα σχολεία, με ειδικές ημερίδες και κατάλληλα έντυπα ή ραδιοτηλεοπτικά σποτς .  Η ενημέρωση /ευασθητοποίηση μπορεί να περιλαμβάνει:

  • Διαρκής Ενημέρωση των πολιτών σχετικά με την ποιότητα, αλλά και την ποσότητα των υπαρχουσών δεξαμενών, καθώς και για τα προβλήματα λειτουργίας τους (σχισμένη μεμβράνη, κ.ο.κ).
  • Επίσης άμεση ενημέρωση των πολιτών για την ευθύνη κάθε πολίτη ως προς την εξοικονόμηση νερού και την αποφυγή σπατάλης πόσιμου ύδατος. Αυτή η ενημέρωση πρέπει να γίνεται σε τακτική βάση και προς τον σκοπό αυτό υπάρχει άφθονο ενημερωτικό υλικό, το οποίο μπορεί και η ΤΠΚ Οικολόγων Πράσινων να προμηθεύσει, αλλά και σε αυτόν τον τομέα η νέα Δημοτική αρχή ίσως θα έπρεπε να σκεφτεί σοβαρά την καθιέρωση Λαϊκών Συνελεύσεων, κατά τόπους, στη Χώρα, στα χωριά, και στα μικρά νησιά, με την παρουσία και ειδικών που θα εξηγούν στους πολίτες τη σοβαρότητα του προβλήματος και πως όλοι οφείλουμε να συμμετέχουμε σε αυτή την εξοικονόμηση και με ποιούς τρόπους, καθώς παρατηρείται πολύ συχνά το φαινόμενο της σπατάλης νερού για πλύσιμο βεραντών ή αυλών. Πολλοί κάτοικοι του νησιού μας έχουν την εντύπωση πως επειδή πιθανόν έχουν δικό τους πηγάδι (ή γεώτρηση) δεν βλάπτουν το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο, σπαταλώντας νερό για απλές εργασίες καθαρισμού, ή για το πότισμα των οικιακών φυτών τους.
  • Καθιέρωση ειδικών κινήτρων και αντικινήτρων, όπως χαμηλές χρεώσεις για τις μικρές καταναλώσεις, και  αυστηρότερα κλιμακούμενο τιμολόγιο στον οικιακό και τουριστικό τομέα.
  • Ίσως ο Δήμος θα έπρεπε να σκεφτεί την πιθανότητα να αξιοποιήσει την Δημοτική Αστυνομία, για περιπολίες σε ευρεία ακτίνα δράσης και πιθανά και την επιβολή προστίμων όπου διαπιστώνεται σπατάλη νερού.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι Νάξου σχεδιάζουν  τον Ιούνιο, 2011 να ξεκινήσουν μια προσπάθεια ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης του κοινού και των μαθητών για την αναγκαιότητα μείωσης της σπατάλης σε νερό. Έντυπα με τους τρόπους εξοικονόμησης θα μοιραστούν παντού, αφίσες θα φιγουράρουν σε λεωφορεία και σποτ θα ακούγονται σε ώρες υψηλής ακροαματικότητας.

Ίδια μέριμνα πιστεύουμε ότι πρέπει να δοθεί στον προσδιορισμό πιθανών  πηγών υποβάθμισης, ρύπανσης και μόλυνσης του πόσιμου νερού και στη λήψη δράσεων για να σταματήσει και να καταπολεμηθεί αυτή η μόλυνση.

Τα περισσότερα επιφανειακά ή υπόγεια υδατικά συστήματα κακοποιούνται και μολύνονται εδώ και δεκαετίες από τον άνθρωπο, χωρίς την αναγκαία και αυστηρή κρατική παρέμβαση. Όλοι, δυστυχώς, συχνά παραμένουμε απλοί θεατές, π.χ. στο μπάζωμα και τη ρύπανση της Αλυκής και των ρεμάτων, στην υφαλμύρινση των γεωτρήσεων, στο ‘δρόμο’ του κατσίγαρου και των ανενεργών ή ημί λειτουργούντων ΒΙΟ.ΚΑ, στα ανύπαρκτα ή διάτρητα δίκτυα αποχέτευσης κ.α.

Σημαντική προσοχή πρέπει να δοθεί στην μονάδα επεξεργασίας των λυμάτων στον Απόλλωνα, που φαίνεται ότι είναι κακοσχεδιασμένη και με προβλήματα στη λειτουργία της.

Για το θέμα αυτό, που με τις προηγούμενες επισημάνσεις απλά «ανοίγει», επιφυλασσόμαστε να επανέλθουμε με ειδικότερες προτάσεις.

Διαχείριση αποβλήτων τηγανέλαιων από τα καταστήματα Μαζικής εστίασης (και τα οικιακά).

Είναι γνωστό ότι τα απόβλητα γνωστά ως τηγανέλαια, προερχόμενα από τα  καταστήματα μαζικής εστίασης (αλλά και τα οικιακά) έχουν μεγάλη τοξικότητα, η οποία είναι καταστροφική για το περιβάλλον (συστήματα αποχέτευσης, ΒΙΟΚΑ, υδροφόρο ορίζοντα), αλλά και για το έδαφος, όπου αυτά ρίπτονται ανεξέλεγκτα.

Προτείνουμε, σε συνεργασία με το Σύλλογο Μαζικής Εστίασης Νάξου και πιθανά και του Δήμου Πάρου, να δημιουργηθεί ένας φορέας περισυλλογής και επεξεργασίας αυτών των επικίνδυνων αποβλήτων.

Για το σκοπό αυτό προτείνουμε:

– είτε να υπάρξει συνεργασία με την Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Πάρου που έχει αναπτύξει ένα πρότυπο πρόγραμμα επεξεργασίας με φυσικά μέσα των αποβλήτων από ελαιουργείο, τυροκομείο, οινοποιείο και των τηγανέλαιων

– είτε να προωθηθεί η δημιουργία μικρής μονάδας επεξεργασίας αυτών των αποβλήτων  στην Νάξο και η παραγωγή βιοντήζελ που θα προωθείται προς πώληση. Το βιοντήζελ θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οχήματα του Δήμου και ιδιωτών χωρίς μετατροπές των μηχανών τους. Τέτοιες μικρού κόστους μονάδες παραγωγής βιοντήζελ είναι σήμερα διαθέσιμες στο εμπόριο.

Ο Σύλλογος Μαζικής Εστίασης της Πάρου και ο Δήμος έχουν προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό στο ζήτημα της περισυλλογής, με εταιρία που δραστηριοποιείται σε αυτόν τον τομέα. Θα ήταν πρακτικά και οικονομικά συμφέρουσα μία τέτοια συνεργασία, λόγω του ότι θα μοιραζόταν το κόστος μιας τέτοιας επένδυσης.

Σχετικά με το θέμα αυτό Οι Οικολόγοι Πράσινοι Νάξου σχεδιάζουν να οργανώσουν επίσκεψη εργασίας στην Πάρο, στην οποία προτείνουμε να συμμετάσχουν ενεργά μέλη των Οικολόγων Πράσινων Νάξου και εκπρόσωποι φορέων από το νησί μας, προκειμένου να ανταλλάξουμε απόψεις και να συνεργαστούμε με τοπικούς φορείς στην από κοινού διαχείριση των τηγανέλαιων.

Το ενεργειακό ζήτημα

Η καλπάζουσα τιμή του πετρελαίου, η αναμενόμενη εξάντλησή του  και  κυρίως η υπέρ θέρμανση του πλανήτη, απαιτούν τη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση της ενέργειας.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτίθενται να στηρίξουν την προσπάθεια για δημιουργία δημοτικής/συμμετοχικής εταιρείας παραγωγής πράσινης ενέργειας

Μία τέτοια επιχείρηση θα είχε ως αντικείμενο την εγκατάσταση συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο νησί, υπό την εποπτεία του Δήμου, αρχικά Ανεμογεννήτριες και Φωτοβολταϊκά, ώστε οι πόροι από τέτοιες επενδύσεις να παραμείνουν στα νησιά μας και να ωφελήσουν την τοπική οικονομία, αλλά και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, αντί να δοθεί το περιθώριο σε μεγάλες εταιρίες πιθανόν και μεγάλες πολυεθνικές, να εκμεταλλευτούν τις φυσικές πηγές ενέργειας των νησιών μας. Οι τοπικοί επενδυτές και ο Δήμος θα μπορούν να μοιράζονται τα ετήσια κέρδη αναλογικά με το επενδυμένο κεφάλαιο της κάθε πλευράς. Με δεδομένο ότι τα εγκατεστημένα συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα χρειάζονται συντήρηση, αυτό σημαίνει τη δημιουργία θέσεων εργασίας για πολίτες των νησιών μας, κατόπιν βεβαίως κατάλληλης εκπαίδευσης. Ένα πρόγραμμα με θετικές προοπτικές για την τοπική οικονομία που θα βοηθήσει επίσης και στη μείωση της ανεργίας.

Ένας άλλος λόγος που ο Δήμος και η τοπική κοινωνία θα έπρεπε να σκεφτούν σοβαρά μία τέτοια επένδυση, είναι ότι εάν τέτοιου είδους επενδύσεις βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα του Δήμου (και πιθανά και με τη θεσμοθέτηση Περιβαλλοντικής Επιτροπής), θα είναι ευκολότερο να αποφευχθεί η ανεξέλεγκτη εγκατάσταση τέτοιων μονάδων με πιθανές περιβαλλοντικές (αλλά και οικονομικές επιπτώσεις) για το νησί.

Μόνο έτσι θα μπορούσε ο Δήμος και η ναξιακή κοινωνία να νιώθουν πιο δυνατοί και πιο ασφαλείς τα επόμενα χρόνια, κατά τα οποία τα ενεργειακά ζητήματα θα έχουν οξυνθεί και οι ενεργειακοί κερδοσκόποι θα ζητήσουν να θυσιαστεί «για χάρη τους» ολόκληρο σχεδόν το ναξιακό ανάγλυφο.

Όσον αφορά τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις (φωτοβολταϊκών  πάρκων και ανεμογεννητριών) που έχουν ήδη εγκατασταθεί στο νησί της Νάξου, καλό θα ήταν να ελεγχθούν η νομιμότητα και οι προδιαγραφές τους, από επιτροπή του δήμου και της Πολεοδομίας (εν όψει και της ένταξης  λειτουργίας της Πολεοδομίας μέσα στα πλαίσια του Δήμου).

Τέλος, στον τομέα αξιοποίησης του ισχυρού ενεργειακού μας δυναμικού, ο Δήμος θα μπορούσε να επιδιώξει την ευρύτερη δυνατή χρησιμοποίηση, τουλάχιστον στους δημόσιους χώρους, του ήλιου και του ανέμου, ως εγχώριων ενεργειακών πηγών.

Πιο αναλυτικά:

 

Α.  Φωτισμός των Δρόμων

 

–          Μελέτη και έναρξη 4ετούς ή 5ετούς προγράμματος μετατροπής του φωτισμού των δρόμων με τη χρήση φωτοβολταϊκών. Στην μελέτη αυτή φυσικά θα πρέπει να γίνει και συνολικός προϋπολογισμός του πλήρους προγράμματος.

–          Εν τω μεταξύ: αντικατάσταση όλων των υπαρχουσών λαμπών, στους δρόμους και τα δημόσια κτίρια (εσωτερικά των κτιρίων αλλά και εξωτερικά) με υψηλής τεχνολογίας λάμπες (φθορισμού, LED (φωτοδιοδικές), επαγωγικές λάμπες, και εντοιχισμένες λάμπες (καθώς οι εντοιχισμένες λάμπες επιτυγχάνουν καλύτερη διανομή του φωτός από τους λαμπτήρες).

–          Συχνός (ή και καθημερνός αν είναι δυνατόν) έλεγχος των αισθητήρων, ώστε να αποφεύγεται η χρήση του δημόσιου φωτισμού των δρόμων κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Β. Δημόσια Κτίρια

–          Να επιλεγεί ένα Σχολείο (για παράδειγμα με προτεραιότητα το ΕΠΑΛ Νάξου) ως Υποδειγματικό Έργο, το οποίο να μετατραπεί σε σχεδόν 100% ενεργειακά αυτόνομο, με τη χρήση νέων και υπαρκτών τεχνολογιών σε θέματα εξαερισμού, κλιματισμού και θέρμανσης, φωτισμού και κτιριακής ενεργειακής επάρκειας (με την ενίσχυση κουφωμάτων, τοιχωμάτων και στέγης, μαζί με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επίσης στο συγκεκριμένο υποδειγματικό Σχολείο, εγκατάσταση συσκευών εξοικονόμησης νερού (τουαλέτες, βρύσες, λεκάνες, στρόφιγγες, ντους… κ.λ.π.). Θα μπορούσε να διερευνηθεί από πλευράς του Δήμου η πιθανή χρηματοδότηση ενός τέτοιου  έργου από προγράμματα του ΕΣΠΑ.

–          Η μετατροπή του Δημοτικού Μεγάρου Νάξου σε ένα κτίριο με ενεργειακή επάρκεια κοντά στο 100% επίσης, πάνω στην ίδια βάση. Και πάλι με πιθανή χρηματοδότηση από ΕΣΠΑ.

Γ. Ιδιωτικά Κτίρια

 

–          Έναρξη ενός προγράμματος ενεργειακής επάρκειας σε ορεινά χωριά της Νάξου. Από διαπίστωση μέλους της ομάδας  μας, στην κοινότητα του Λυώνα, για παράδειγμα, οι ιδιοκτήτες των σπιτιών αναγκάζονται να ξοδεύουν 3 έως 4.000 λίτρα καυσίμου θέρμανσης ετησίως για τη θέρμανση των σπιτιών τους (ποσότητα που υπερβαίνει κατά πολύ την κατανάλωση σπιτιών ακόμη και σε βόρειες χώρες της Ευρώπης, όπου το κλίμα είναι ψυχρότερο).

–          Στόχος ενός τέτοιου προγράμματος είναι η μείωση της ποσότητας πετρελαίου θέρμανσης σε περίπου 500 λίτρα ετησίως, με τη χρήση υπαρκτών τεχνολογιών για ενεργειακή βελτίωση κτιρίων. Το πρόγραμμα αυτό θα έχει επίσης σαν στόχο να αποδείξει την αποδοτικότητα των νέων τεχνολογιών ως προς την ενεργειακή επάρκεια. Επίσης, το ίδιο πρόγραμμα θα είχε ως αποτέλεσμα την επίδειξη της αποτελεσματικότητας των νέων τεχνολογιών και να προσφέρει οικονομικές λύσεις σε ιδιοκτήτες κατοικιών και επιχειρήσεων των νησιών μας, ώστε να ξοδεύουν λιγότερα χρήματα για ενέργεια, θέρμανση, κλιματισμό, κ.λ.π., προς όφελος της τοπικής, αλλά και της εθνικής οικονομίας και του περιβάλλοντος. Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε επίσης να χρηματοδοτηθεί εν μέρει από το ΕΣΠΑ.

 

Δ. Ορεινά χωριά της Νάξου (και μικρές Κοινότητες Μικρών Κυκλάδων).

–          Η μελέτη για την πιθανή έναρξη πειραματικού προγράμματος (αρχικά σε μικρή κλίμακα) συστήματος τηλε-θέρμανσης . Το σύστημα αυτό μπορεί να βασιστεί στη χρήση τοπικής βιο-μάζας και να συνδεθεί με όλα τα θερμαινόμενα κτίρια  στο χωριό. Τέτοια συστήματα ήδη χρησιμοποιούνται σε κοινότητες σε άλλα μέρη της Ελλάδας (βλ. Ανάβρα, Μαγνησίας) με μεγάλη επιτυχία και θα μπορούσε η ΤΠΚ Οικολόγων Πράσινων Νάξου να φέρει τους πρωτεργάτες τέτοιων προγραμμάτων σε επαφή με τους αρμόδιους στη Νάξο, ώστε να δοθούν πληροφορίες για την επιτυχημένη  επίτευξη ενός τέτοιου έργου.

Ένα σύστημα τηλε-θέρμανσης φυσικά μπορεί να μειώσει σε σημαντικό (έως και μηδενικό) βαθμό τις ενεργειακές ανάγκες, μπορεί να δημιουργήσει θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο, καθώς επίσης και να μειώσει την ρύπανση του περιβάλλοντος και της ατμόσφαιρας, με τη μείωση της χρήσης πετρελαίου θέρμανσης.

–          Ένα τέτοιο πρόγραμμα, μπορεί να αρχίσει πιλοτικά σε ένα χωριό, αλλά θα μπορούσε να επεκταθεί σε όλα τα χωριά και τις κοινότητες της ορεινής Νάξου και των μικρών νησιών.

Επίσης μπορεί να ελεγχθεί η πιθανή χρηματοδότηση από προγράμματα του ΕΣΠΑ ή άλλα σχετικά προγράμματα.

Όσον αφορά στην καταπολέμηση της ενεργειακής σπατάλης, μεγάλο ρόλο θα παίξει η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, ώστε να θελήσει να υιοθετήσει νέες λιγότερο ενεργοβόρες πρακτικές στον οικιακό και εργασιακό χώρο. Απλές οδηγίες στη χρήση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας περίπου κατά 30%.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι Νάξου σχεδιάζουν να ξεκινήσουν μέσα στην τρέχουσα χρονιά μια προσπάθεια ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης του κοινού και των μαθητών για την αναγκαιότητα μείωσης της σπατάλης σε ενέργεια. Η καμπάνια θα περιλαμβάνει: έντυπα με τους τρόπους εξοικονόμησης που θα μοιραστούν παντού, αφίσες αναρτημένες σε λεωφορεία και σποτ που θα ακούγονται σε ώρες υψηλής ακροαματικότητας.

 

Αναπτυξιακή προοπτική.

Στα πλαίσια των καθοδηγητικών και αναπτυξιακών υποχρεώσεων του Δήμου, επιβάλλεται ο προγραμματισμός και η ενεργή συμμετοχή του σε επενδύσεις και δράσεις που θα προωθούσαν την περιβαλλοντικά και κοινωνικά υπεύθυνη επιχειρηματικότητα και την πράσινη καινοτομία στα νησιά.  Πρόσφοροι και αναγκαίοι τομείς θεωρούνται :

Οι βιολογικές καλλιέργειες (γεωργία, κτηνοτροφία), τα πράσινα καινοτόμα επαγγέλματα, η τυποποίηση και η προώθηση τοπικών αγροτικών προϊόντων, η εφαρμογή ενός ήπιου εναλλακτικού αναπτυξιακού μοντέλου (π.χ. βιώσιμη και εναλλακτική τουριστική ανάπτυξη) στην κέντρο ορεινή, κυρίως, Νάξο και τις Μικρές Κυκλάδες κ.α. Το ιδιαίτερο φυσικό και πολιτισμικό κεφάλαιο της Κεντρο-ορεινής, κυρίως, Νάξου που ευτυχώς παραμένει αλώβητο από την επέλαση του μαζικού τουρισμού, πρέπει και μπορεί να αξιοποιηθεί, μέσα από την εφαρμογή ενός οικοαγροτουριστικού μοντέλου ανάπτυξης. Για τη Νάξο και τις μικρές Κυκλάδες υπάρχει ένα μόνο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης. Εκείνο που θα αναδείξει και θα προστατεύσει τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και ιδιαίτερα την πλούσια πολιτισμική μας ταυτότητα.    Ενέργειες προς αυτήν την κατεύθυνση αποτελούν μια άμεση αναγκαιότητα, προκειμένου να ενισχυθεί η τοπική οικονομία και να αποτραπεί η περαιτέρω ερήμωση των ορεινών οικισμών του νησιού.

 

Για τα παραπάνω θέματα υπάρχει ανάγκη:

–          ενεργούς συμμετοχής σε Πανκυκλαδικά και Πανευρωπαϊκά δίκτυα και Ευρωπαϊκά Προγράμματα και

–          επανεργοποίησης –αξιοποίησης υφιστάμενων μελετών και πρωτοβουλιών φορέων του νησιού (π.χ. ΑΡΙΑΔΝΗ α.ε), με στόχο τα παραπάνω.

 

Για το ανωτέρω γενικώτερο θέμα της Αναπτυξιακής προοπτικής, θα επανέλθουμε, επίσης, στο μέλλον με αναλυτικότερες και πιο εξειδικευμένες προτάσεις.

 

Δημόσια Συγκοινωνία και τη Βιώσιμη Κινητικότητα

 

  • Η Δημόσια Συγκοινωνία είναι βασικό και αναφαίρετο κοινωνικό αγαθό, δικαίωμα και στοιχείο πολιτισμού, όπως π.χ. η παιδεία και η υγεία. Αυτή, σε συνδυασμό με το σεβασμό των δικαιωμάτων των πεζών, την ενθάρρυνση του περπατήματος και της χρήσης του ποδηλάτου θα συμβάλλει στην υγεία του πολίτη και θα αποτελέσει θεμέλιο οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και ενός πολιτισμένου και υγιούς περιβάλλοντος χωρίς κοινωνικούς και γεωγραφικούς αποκλεισμούς. Με ένα τέτοιο συνδυασμό δημόσιας συγκοινωνίας, περπατήματος και χρήσης ποδηλάτου, μπορεί ο νησιώτης ή ο επισκέπτης να “κατακτήσει” όλο το νησί με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον, τον εαυτό του και το κοινωνικό σύνολο. Επιπλέον, μέσα από ένα τέτοιο σύστημα συνδυασμένων μετακινήσεων η κινητικότητα θα αποσυνδεθεί από τις αρνητικές της επιπτώσεις (συμφόρηση, ατμοσφαιρική ρύπανση, ενεργειακή σπατάλη, ηχορρύπανση, ατυχήματα).
  • Επίσης, ο δραστικός περιορισμός της κυκλοφορίας του αυτοκινήτου μέσα στον αστικό  ιστό , είναι επιτακτική ανάγκη και στοιχειώδες δικαίωμα κάθε πολίτη και ιδιαίτερα  των επισκεπτών μας, που μάταια διαμαρτύρονται. Μερικές λύσεις προς αυτήν την κατεύθυνση είναι οι περιφερειακοί δρόμοι  στους οικισμούς, που οι μελέτες τους περιμένουν  επί σειρά ετών στα συρτάρια του Δήμου , τα περιμετρικά πάρκινγκ στη Χώρα και η πεζοδρόμηση  κάποιων δρόμων στο εσωτερικό της, το δημοτικό λεωφορείο ή  το τρενάκι με  συχνές κυκλικές διαδρομές γύρω από την πόλη κ.α.

Για το συγκεκριμένο θέμα, που το θεωρούμε ζωτικής σημασίας, αλλά και ευρύ, τόσο ώστε να χρήζει ιδιαίτερης διερεύνησης και μελέτης, σύμφωνα και με τα συγκεκριμένα χωροταξικά ζητήματα των νησιών, επιφυλασσόμαστε να επανέλθουμε, με  πιο συγκεκριμένες προτάσεις και δράσεις.

Θέματα μελλοντικών Προτάσεων / Δράσεων

Με βάση αυτό το αρχικό μας υπόμνημα προτάσεων / δράσεων, όπως παρατέθηκε ανωτέρω, θα θέλαμε να επισημάνουμε σε αυτό το σημείο ότι υπάρχουν πολλά άλλα σοβαρά ζητήματα, τα οποία όμως χρήζουν περαιτέρω επεξεργασίας και μελέτης, συνεπώς θα τα αναφέρουμε εδώ επιγραμματικά, και σύντομα θα επανέλθουμε με αναλυτικές προτάσεις, ως προς αυτά:

Χαρακτηριστικά, τα θέματα αυτά, μεταξύ άλλων, είναι:

–          Έργο βελτίωσης του λιμανιού της Χώρας Νάξου και η συνεργασία του Δήμου με την ΕΓΝΑΤΙΑ α.ε.

–          Χωροταξικός  Σχεδιασμός

–          Διανοίξεις δρόμων χωρίς μελέτη και άδεια

–          Αποχαρακτηρισμός δασικών ή θαμνωδών εκτάσεων

–          Παράνομη λειτουργία λατομείων

–          Υπερβόσκηση

–          Υπεραλίευση

–          Απόβλητα Ελαιουργείων («κατσίγαρος»)

–          Υψηλή χρήση βιοκτόνων και χημικών λιπασμάτων

 

Παρέμβαση στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου

 

Θεωρούμε ότι είναι απόλυτη προτεραιότητα – και καλούμε τον Δήμο να θέσει μαζί με εμάς αυτά τα θέματα:

Η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου να διαμορφώσει  Ολοκληρωμένα Σχέδια

–          Για την Μείωση της Κατανάλωσης Ενέργειας και την Πράσινη Ενέργεια για το σύνολο της περιφέρειας, με χρονοδιαγράμματα και εργαλεία εφαρμογής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο Ν. Αιγαίο η παραγωγή ενέργειας γίνεται με τη χρήση πετρελαίου, κάτι που πέρα από τις περιβαλλοντικές διαστάσεις έχει και σοβαρές οικονομικές διαστάσεις, με δεδομένο ότι το κόστος παραγωγής κάθε κιλοβατώρας ηλεκτρικής ενέργειας από μονάδες της ΔΕΗ που δουλεύουν με πετρέλαιο κοστίζουν δυο και τρεις φορές περισσότερο σε σχέση με το μέσο κόστος αλλά και πολύ περισσότερο από κάθε κιλοβατώρα που παράγεται από ΑΠΕ.

–          Για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Απορριμμάτων (Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων- ΠΕΣΔΑ) Ν. Αιγαίου με σαφή ιεράρχηση στόχων, χρονοδιαγραμμάτων και εργαλείων εφαρμογής. Κανένα έργο για ταφή απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) δεν πρέπει να χρηματοδοτείται από την περιφέρεια αν δεν υπάρχει ολοκληρωμένος σχεδιασμός, ώστε να προηγείται η μείωση/πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων.

–          Για τη Βιώσιμη Διαχείριση των Υδατικών Πόρων με βάση την Οδηγία πλαίσιο για τα Νερά 2000/60 με σαφή εφαρμογή όλων των υποχρεώσεων που προκύπτουν από αυτήν. Μεταξύ άλλων θα έπρεπε να λειτουργεί ήδη το Περιφερειακό Συμβούλιο Υδάτων ώστε να υιοθετηθεί μια νέα πολιτική για τη διαχείριση των νερών στο Ν. Αιγαίο.

Σε συνεργασία με τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ στο Ν. Αιγαίο θα φέρουμε αυτά τα θέματα και στο Περιφερειακό Συμβούλιο και ζητάμε από τον πρόεδρο του κ Γ. Γκούφα να τα εντάξει στα προς συζήτηση θέματα σε μια από τις επόμενες συνεδριάσεις.

Χρειάζεται ο Δήμος Νάξου και η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου να πιέσουν το Υπουργείο Περιβάλλοντος να επανα-προκηρύξει το πρόγραμμα Εξοικονόμηση Ενέργειας για Δήμους, μέσα από το οποίο θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν ορισμένες από τις δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν σε νοικοκυριά που έχουν οικονομικά προβλήματα.

Τέλος να υπογραμμίσουμε σε αυτό το σημείο την διάθεση εκ μέρους των μελών της Τοπικής Πολιτικής Κίνησης Οικολόγων Πράσινων Νάξου, για τη συμβολή τους σε δράσεις προς την επίλυση των περιβαλλοντικών ζητημάτων των νησιών μας, ακόμη και με την παρουσία μας σε μελλοντικές Περιβαλλοντικές Επιτροπές, αλλά επίσης αιτούμεθα την παρουσίαση των ανωτέρω προτάσεων στο άμεσα προσεχές Δημοτικό Συμβούλιο, Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.

Τα Μέλη και η  Συντονιστική Επιτροπή Τοπικής Πολιτικής Κίνησης Οικολόγων Πράσινων Νάξου

Ένα Σχόλιο

  1. Πολύ καλή εργασία. Μπορεί να αποτελέσει πιλότο και για άλλα μέρη της Ελλάδας και οπωσδήποτε για τα άλλα νησιά των Κυκλάδων.

Σχολιάστε