Δίκτυο Natura 2000 στο Ν. Αιγαίο & η περιοχή της Β. Καρπάθου – Σαρίας

της Χριστίνας Κονταξή

Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση του καταλόγου του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου περιοχών, το γνωστό Δίκτυο NATURA 2000, από το Υ.Π.Ε.Κ.Α. (καλοκαίρι 2010*) στην Περιφέρεια Ν. Αιγαίου περιλαμβάνονται 62 περιοχές. Συγκεκριμένα, στις Κυκλάδες περιλαμβάνοντα ι32 περιοχές και στα Δωδεκάνησα 30 περιοχές. Με μια γρήγορη ματιά στη λίστα προκύπτει πως όλοι οι Δήμοι του Ν. Αιγαίου, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, έχουν στα διοικητικά τους όρια προστατευόμενη περιοχή του Δικτύου NATURA 2000. Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω των σημαντικών,περιβαλλοντικά, νησίδων & βραχονησίδων πέριξ των νησιών. Εξαίρεση αποτελεί ο Δήμος Ιητών στο Ν. Κυκλάδων στα διοικητικά όρια του οποίου δεν περιλαμβάνεται περιοχή του Δικτύου. Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων και ο Δήμος Μήλου βρίσκονται πρώτοι σε αριθμό περιοχών, 4 στο σύνολο, ακολουθούμενοι από το Δήμο Σύρου – Ερμούπολης με 3 περιοχές στο Νομό Κυκλάδων ενώ στο Νομό Δωδεκανήσου,στο Δήμο Ρόδου περιλαμβάνονται 5 περιοχές και ακολουθούν οι Δήμοι Αστυπάλαιας, Πάτμου & Καρπάθου με 3 περιοχές αντίστοιχα.

Για τη διοίκηση και τη διαχείριση των περιοχών, στοιχείων και συνόλων της φύσης και του τοπίου των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 ιδρύονται Φορείς Διαχείρισης. Μέχρι σήμερα έχει ιδρυθεί ένας Φορέας Διαχείρισης για τη μια από τις συνολικά 62 περιοχές της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, ο Φορέας Διαχείρισης Καρπάθου – Σαρίας στο Ν. Δωδεκανήσου. Η περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης είναι μεγαλύτερη από την περιοχή του Δικτύου NATURA 2000 καλύπτοντας ολόκληρη την έκταση της Κοινότητας Ολύμπου**. Με την ίδρυση του Φορέα Διαχείρισης η Β. Κάρπαθος βρέθηκε σε πλεονεκτική θέση λόγω της στελέχωσης του με επιστήμονες, διοικητικό προσωπικό και φύλακες και λόγω της χρηματοδότησης του αρχικά από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον» του Γ΄ Κ.Π.Σ. και σήμερααπό το Ε.Σ.Π.Α. 2007-2013. Ο Φορέας  Διαχείρισης είναι υπεύθυνος για την ορθή διαχείριση και για την υλοποίηση προγραμμάτων και έργων για την προστασία της περιοχής ευθύνης του.

Με βάση τα τελευταία επιστημονικά στοιχεία (ενημέρωση Μάιος 2009***) η περιοχή της Β. Καρπάθου – Σαρίας είναι εξαιρετικής σημασίας καθώς σε αυτήν εμφανίζονται 18 διαφορετικοί τύποιοικοτόπων του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΚ, 10 είδη πτηνών και 11 είδη μεταναστευτικών πτηνών του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 79/409/ΕΚ, 2 είδη θηλαστικών, μεταξύ αυτών και η μεσογειακή φώκια Monachus monachus, 1 είδος αμφιβίου και 1 είδος χλωρίδας του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΚ καθώς και 26 άλλα σημαντικά είδη χλωρίδαςκαι πανίδας. Σήμερα, για την περιοχή εκκρεμεί ηέκδοση Π.Δ. για τη θεσμοθέτηση των όρων προστασίας και χαρακτηρισμού της.

Η προστατευόμενη περιοχή της Β. Καρπάθου δεν είναι μια ακατοίκητη περιοχή. Η ορεινή κοινότητα Ολύμπου, το επίνειο της, το Διαφάνι, και ο αγροτικός οικισμός της Αυλώνας βρίσκονται εντός της προστατευόμενης περιοχής.Ο οικισμός της Ολύμπου, της Αυλώνας και του Τριστόμου έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακοί με ειδικούς όρους και περιορισμούς στη δόμηση ενώ το σύνολο της περιοχής ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης, η Βόρεια Κάρπαθος και η νήσος Σαρία, έχουν κηρυχτεί αρχαιολογικοί χώροι. Η γεωγραφική απομόνωση της Β. Καρπάθου επί πολλούς αιώνες συντέλεσε στην οργάνωση μιας κοινωνίας άρρηκτα συνδεδεμένης με το φυσικό περιβάλλον και τους πόρους του. Στοίχημα των καιρών: η άρση της γεωγραφικής απομόνωσης με σεβασμό στο σημαντικό οικοσύστημα της Βόρειας Καρπάθου και Σαρίας.  

*http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=432

** καταργείται σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης και ενώνεται με το Δήμο Καρπάθου

*** http://natura2000.eea.europa.eu/Natura2000/SDFPublic.aspx?site=GR4210003